معرفي مرکز منطقه ای آموزشي پژوهشي اقیانوس شناسی غرب آسیا تحت پوشش يونسكو
پژوهشگاه ملی اقیانوس شناسی و علوم جوی با هدف ارتقا علوم و پژوهش های اقیانوس شناسی در کشور و منطقه، طرح ایجاد مرکز منطقه ای اقیانوس شناسی غرب آسیا را در سال 2010 میلادی به کمیسیون ملی یونسکو ایران ارایه کرد و پس از پیگیری های کمیسیون ملی یونسکو، این طرح به کمیسیون بین دولتی اقیانوس شناسی یونسکو (IOC) ارایه شد. پیشنهاد جمهوری اسلامی ایران برای تاسیس این مرکز با تلاشها و همکاری ارزشمند نمایندگی دایم جمهوری اسلامی ایران در یونسکو در بیست و هفتمین اجلاس مجمع عمومی کمیسیون بین دولتی اقیانوس شناسی که در تیرماه 1392 در مقر یونسکو در پاریس برگزار شد، مطرح و با حمایت قاطع کشورهای عضو به تصویب رسید. سپس تاسیس این مرکز در صد و نود و دومین نشست شورای اجرایی یونسکو که مهر ماه 1392 در پاریس برگزار شد، مطرح و به تصویب شورای اجرایی یونسکو رسید. در اجلاس عمومی یونسکو که در آبان 1392 برگزار شد، نیز ایجاد این مرکز منطقه ای با اکثریت آرا تصویب گردید. موافقتنامه اين مركز در سال 2015 ميلادي بين وزير علوم، تحقيقات و فناوري جمهوري اسلامي ايران و مديركل يونسكو به امضا رسيد.
تاسیس مرکز منطقهای اقیانوس شناسی غرب آسیا نه تنها برای جمهوری اسلامی ایران رویداد بسیار مهمی است، بلکه برای کمیسیون بین دولتی اقیانوس شناسی سازمان یونسکو نیز حایز اهمیت است، زیرا این مرکز، اولین مرکز منطق های اقیانوس شناسی یونسکو است.
این مرکز مبنایی برای درک علمی بهتر از فرآیندهای مرتبط با دریا و اقیانوس در منطقه خواهد بود و به کشورهای منطقه در دستیابی به توسعه پایدار و تسهیل همکاریها و مشارکتهای منطقهای کمک خواهد کرد و از نظر تبادل تجربه و دانش اقیانوس شناسی، برنامه ریزی و اجرای برنامه های آموزشی و پژوهشی از اهمیت ویژهای در منطقه برخوردار خواهد بود.
ویژگی های مرکز منطقه ای اقیانوس شناسی غرب آسیا:
· به عنوان مرکز بین المللی و قطب کارشناسی اقیانوس شناسی در منطقه؛
· خدمات رسانی به کشورهای عضو و با اعضا و شبکه یونسکو؛
· دستیابی به اهداف برنامههای راهبردی و اولویتهای برنامه ها و اهداف سازمان یونسکو؛
· در چارچوب اهداف میان مدت و بلند مدت یونسکو و کمیسیون بین دولتی اقیانوس شناسی به شرح زیر فعالیت خواهد داشت:
پیشگیری و کاهش اثرات بلایای طبیعی،
کاهش اثرات تغییر اقلیم و تنوع اقلیم و سازگاری با آنها،
محافظت از سلامت زیست بومهای اقیانوسی،
هدایت روندها و سیاست گذاریها برای مدیریت پایدار محیط ها و منابع ساحلی و اقیانوسی.
اهداف/ وظایف مرکز
اهداف/ وظایف مرکز به شرح زیر خواهد بود:
الف- حصول اطمینان از مشارکت دو جانبه و هماهنگ اعضای منطقه در مطالعات اقیانوسشناسی با تنظیم پروژه ها، همایش و دورههای آموزشی مشترک،
ب – تعریف مشکلات منطقهای که راه حل آن نیاز به همکاری های منطق های و بین المللی دارند و مساعدت در شناسایی نیازهای آموزشی، تربیتی و کمکهای متقابل به ویژه آنهایی که به برنامه های مرکز مربوط باشد،
پ- مساعدت در شناسایی و تحقق اولویتهای ملی و منطقهای با به اشتراک گذاشتن دانش و تجربه از طریق برگزاری دورههای آموزشی و محافل علمی،
ت- به کارگیری جامعه دانشگاهی و پژوهشگر، کارشناسان سازمانهای دولتی و غیر دولتی، بخش صنعت و تصمیمگیران منطقه و خارجی در یافتن راههایی برای حل چالشهای اقتصادی و اجتماعی موجود در منطقه از طریق مشورت و تبادل دیدارها و غیره. این هدف از طریق گردهمایی های شبکه های منطقهای برای پرداختن به این چالش ها، بررسی درک علمی از این تاثیرها و بحث درباره سیاستهای بهرهبرداری و حفاظت از دریا و سواحل در حمایت از توسعه اقتصادی در هر کشور از منطقه و در کل منطقه به دست خواهد آمد،
ث- نظارت و هماهنگی اجرای پروژه های مشترک با مشورت با نهادهای ملی و بین المللی کشورهای عضو ذینفع به منظور جلوگیری از تکرار و همپوشانی اقدامات از طریق برگزاری نشست های منظم با شرکای منطقهای،
ج- ارتقا استانداردسازی جمع آوری داده و روشهای تحلیل داده ها بر مبنای پروتکل ها و توافقهای موجود. دفاع از دسترسی آزاد و تبادل آزاد داده های اقیانوس شناسی طبق دستورالعمل های مشخص شده در سیاست تبادل دادههای کمیسیون بین دولتی اقیانوس شناسی/ کمیته بین‌المللی تبادل داده‌ها و اطلاعات اقیانوسی IOC/IODE برای تسهیل پیشرفتهای علمی و بهبود نتایج آموزشی و تربیتی. احیا برنامههای مربوط به کمیسیون بین دولتی اقیانوس شناسی/ کمیته بین‌المللی تبادل داده‌ها و اطلاعات اقیانوسی IOC/IODE ODIN برای منطقه،
چ- آگاهی دادن نسبت به استفاده از دانش جدید در مورد علم و فناوری در زمینه های مختلف اولویت در سطوح محلی، ملی، منطقهای از طریق برگزاری کارگاهها و دورههای آموزشی،
ح- ارایه راهنمایی و توصیه های عمومی و ارایه خدمت به عنوان ساز و کاری برای کشورهای عضو برای تنظیم، ارزیابی و پیگیری طرحهای پیشنهادی پروژه هایی که هدف آنها تقویت توانمندی های ملی و منطقهای در پژوهشهای علمی دریایی، آموزش و ایجاد خدمات و تسهیلات مشترک است.
خ- شفاف سازی کارکرد مرکز با تولید خبرنامههای منظم برای تشریح پیشرفت کارکرد مرکز، توسعه وبگاه مرکز و افزایش ارتباطات برای جریان و تبادل اطلاعات در مورد فعالیتها به منظور بحث در مورد مسایل مشترک و کشف فرصتها برای همکاری های بیشتر،
د-ارتقا فعالیتهای مرکز و یونسکو و نقش کمیسیون بین دولتی اقیانوس شناسی در موضوعات دریایی و ساحلی؛ افزایش آگاهی عمومی در رابطه با نیاز به مدیریت پایدار دریا و نواحی ساحلی؛ معرفی مزایای رویکرد همکاری منطقهای و ملی و اهمیت حفاظت از دریاها و سواحل از طریق حمایت از ایجاد مناطق حفاظت شده دریایی، و نیز شرکت فعال در روز جهانی اقیانوس و سایر تلاشها برای افزایش آگاهی،
ذ- جمع آوری اطلاعات در مورد پیشرفتهترین فناوری مورد نیاز برای اجرای فعالیتهای برنامه دریانوردی، تدوین فهرست نهادهای منطقهای و متخصصانی که در مورد مسایل مرتبط با دریا فعالیت دارند و همچنین فهرست بانک دادههای اقیانوسشناسی منطقهای و فراهم کردن امکان دسترسی به اطلاعات مزبور برای تصمیمگیران و شرکای منطقهای و بین المللی،
ر- ساماندهی مساعدت در تجهیز منابع انسانی، مالی و مواد برای پاسخگویی به نیازهای کشورهای ساحلی منطقه در مقابله با شرایط اضطراری ناشی از بلایای طبیعی دریایی،
ز- ارایه پیشنهادات به هیات های حاکمه منطقه در مورد سیاست گذاری و حمایت های مالی و دیگر اشکال حمایتی مورد نیاز برای عملکرد موفقیت آمیز مرکز.
|